از آلبرت انیشتین اینچنین نقل کردهاند که میگوید همه نابغهاند اما اگر شما یک ماهی را با تواناییاش در بالارفتن از درخت مورد ارزیابی قرار دهید، آن ماهی تا آخر عمرش فکر میکند که یک بیاستعداد است.
یکی از اشتباهاتی که در طی سالهای متمادی والدین، مربیها، آموزگاران، سیستم آموزشی و … انجام میدادند همین بود که تعریف محدودی از هوش و استعداد را ملاک سنجش توانایی و هوش کودکان قرار داده بودند و آنچه را که بهعنوان بهره هوشی به آن توجه میکردند هوش منطقی – ریاضی افراد بود و این خود زمینه بسیاری از مشکلات بود.
همانطور که خداوند ما را در رنگها و شکلها و شخصیتهای گوناگونی آفریده است، تواناییها و استعدادهای درونی ما هم با یکدیگر متفاوت است. بهعنوان والدین آنچه باید در خاطر داشته باشیم این است که باورهای قدیمی و کلیشههای رایج در زمینه هوش را کنار بگذاریم و بتوانیم تواناییهای ویژه و زمینههایی که کودکمان در آن ها قویتر است را شناسایی کرده و در شکوفایی این موهبتهای الهی گام برداریم.
ما در این مقاله قصد داریم تا با تعریف این که تست هوش گاردنر چیست و چه انواعی دارد، به شما کمک کنیم که بتوانید هوش و استعدادهای کودک خود را بهتر شناسایی کرده و بازیها، فعالیتها و برنامههایی که برای او در نظر گرفتهاید را هوشمندانهتر مدیریت کنید. پس اگر شما هم کنجکاو شدید که بدانید نظریه هوش چندگانه گاردنر چیست و دوست دارید تا بدانید که هر ویژگی افراد باهوش در هر یک از انواع هوش در تست گاردنر چیست، با ما همراه باشید.
پیشتر هم اشاره کردیم که درگذشته هوش را تنها به استعداد و توانایی ریاضی و منطقی افراد تعبیر میکردند اما در سال 1983 دکتر گاردنر از دانشگاه هاروارد تئوری هوش چندگانهای را ارائه کرد که به زبان ساده اگر بخواهیم بگوییم که نظریه هوش گاردنر چیست باید بگوییم که هوش و استعدادهای افراد در هشت زمینه میتواند خلاصه شوند که البته امروزه با تکامل این تئوری تعداد هوشهای گاردنر به ده مورد افزایشیافته است.
گاردنر در سال 200 هوش را اینچنین تعریف میکند که هوش، پتانسیل زیست روانشناختی برای پردازش اطلاعاتی است که میتواند در یک محیط فرهنگی برای حل مشکلات یا بهوجودآوردن محصولاتی باارزش در فرهنگ فعال شود.
برای اینکه به زبان سادهتر بدانید نظریه هوش چندگانه گاردنر چیست باید با هشت نوع هوشی که دکتر گاردنر نخستینبار در کتاب چارچوبهای ذهن مطرح کرد، آشنا شوید.
1. هوش کلامی (Linguistic Intelligence)
آشنایی با اینکه تست هوش گاردنر چیست بدون آشنایی با انواع هوشها بیمعناست. اولین هوش مورد بررسی در آزمون هوش گاردنر، هوش کلامی است. اگر کودک شما در استفاده از واژگان تواناست و میتواند با استفاده از ظرفیتهای زبان، اهداف خاص و موردنظر خود را منتقل کند احتمالاً در تست هوش گاردنر نتایج بالاتری در این مورد خواهد گرفت. شیرینزبانیهای کودکان، خوب انشا نوشتن، یادگیری سریع زبان و داشتن دایره واژگانی گسترده میتواند نشانههای کودک با میزان هوش کلامی بالا باشد.
مشاغلی که در آینده احتمالاً کودکتان به سمت آن ها کشیده خواهد شد و باتوجهبه استعداد او در آن ها موفق خواهد بود زیاد هستند مانند:
• وکالت
• نویسندگی
• روزنامهنگاری
• سخنران
• معلم
• مجری
• تولیدکننده محتوا
• روحانی
• سیاستمدار
آشنایی ما بهعنوان والدین، مربیها یا معلمان کودکان با تست هوش گاردنر و شناخت استعدادها و زمینههای هوشی آن ها میتواند به هدایت آن ها به سمتوسوی علایق و تواناییهای این آیندهسازان کوچک کمک کند.
2. هوش منطقی – ریاضی (Logical-Mathematical Intelligence)
اگر کودکتان در درک و دریافت الگوها، انجام عملیاتهای ریاضی، کار با اعداد و مسائل و یافتن راهحلها عملکرد خوبی دارد احتمالاً در تست هوش گاردنر خواهید دید که هوش منطقی و ریاضی وی بالاتر از سایر هوشهای او خواهد بود.
عناوین شغلی مناسب برای این گروه از افراد بهعنوان نمونه میتوانند شامل موارد زیر باشند:
• ریاضیدان
• متخصص علم آمار
• بازرگان
• بانکدار
• حسابدار
• تحلیلگر رایانه
• برنامهریز شهری
• کارشناس امور مالی
• مهندس
3. هوش فضایی (Spatial Intelligence)
اگر بخواهید بدانید که این مورد در تست هوش گاردنر چیست و چه نشانههایی را میتوانید در کودکتان جستجو کنید باید بگوییم که اگر کودکتان درک فضایی مناسبی از اطراف یا سازهها دارد و بهسادگی میتواند فضاها و اجسام را تجسم کند احتمالاً در زمینه هوش فضایی برتری دارد.
عناوین شغلی مناسب پیشنهادی برای این افراد شامل موارد زیر است:
• معمار
• خلبان
• جراح
• گرافیست
• مهندس مکانیک
• طراح دکوراسیون
• مهندس شهرسازی
• مجسمهساز
• طراح مد و لباس
4. هوش جسمی و جنبشی (Bodily-Kinesthetic Intelligence)
کودکان پر جنبوجوشی که به بازیهای حرکتی و ورزش دارند احتمالاً در تست گاردنر امتیاز بالایی از این هوش خواهند آورد و برای مشاغل و مهارتهای زیر مناسبتر هستند:
• مشاغل نظامی
• هنرپیشگی
• جراحی
• نجاری
• مکانیکی
• • ماساژور
• آتشنشان
• مربی ورزشی
5. هوش موسیقیایی (Musical Intelligence)
یکی از دلایلی که والدین دوست دارند بدانند آزمون هوش گاردنر چیست این است که بدانند آیا کودک آن ها هوش موسیقیایی بالایی دارد یا نه.
در آزمون هوش گاردنر افرادی که در زمینه درک لحن و ریتم آهنگها استعداد دارند و به نواختن سازها علاقهمند هستند احتمالاً در زمره افراد با هوش بالای موسیقیایی به شمار خواهند رفت و مشاغل مرتبط با موسیقی مانند نوازندگی، آهنگسازی، رهبری ارکستر، خوانندگی و … برای آن ها جذاب خواهد بود.
6. هوش میانفردی (Interpersonal Intelligence)
اگر هوش هیجانی فرزندتان بالا باشد احتمالاً در تست هوش گاردنر مشخص خواهد شد که هوش میانفردی او همبالاست. نشانه آن هم این است که فرزندتان میتواند بهسادگی احساسات افراد را درک کرده و با آن ها بهخوبی ارتباط برقرار کند. مشاغل زیر برای این افراد مناسبتر است:
• مدیریت
• رهبری تیمها
• متخصص فروش
• پزشک
• روانشناس
• مسئول روابطعمومی
• پرستار
7. هوش درونفردی (Intrapersonal Intelligence)
اگر میخواهید بدانید که هوش درونفردی در آزمون هوش گاردنر چیست میتوانید قبل از این تست به نشانههای آن در کودکتان توجه کنید.
از نشانههای این هوش در افراد میتوان به بهتر بودن خودشناسی، درک و شناخت از قابلیتها و تواناییهای خویش، داشتن برنامه و هدف برای خود و … اشاره کرد و عموماً این افراد درونگراتر از دیگران هستند. مشاغل مناسب آن ها عبارت است از:
• فیلسوف
• نویسنده
• روانشناس
• کارآفرین
• درمانگر و مشاور
• کارشناسان مذهبی
8. هوش طبیعتگرایانه (Naturalist intelligence)
اگر کودک شما از لمس و بازی در طبیعت لذت میبرد و حیوانات، گیاهان یا حتی نجوم را دوست دارد شاید وی دارای هوش بالای طبیعتگرایانه است که او را برای مشاغل زیر مستعدتر از دیگران میکند:
• زیستشناس
• کارشناس محیطزیست
• ستارهشناس
• هواشناس
• زمینشناس
• دامپزشک
• کشاورز
• راهنمای تورهای طبیعتگردی
کودکان با توجه به اختلافات فردی، به نوع های مختلفی از هوش دسترسی دارند. به طور مثال، کودکانی که دارای هوش لغوی-کلامی بیشتری هستند، معمولاً خوب در زمینه خواندن، نوشتن و صحبت کردن عملکرد دارند. کودکانی که دارای هوش منطقی-ریاضی هستند، معمولاً خوب در حل مسائل ریاضی، حل مسئله و تفکر انتزاعی عمل می کنند.
برای اینکه بهتر بفهمیم که هوش گاردنر چگونه میتواند برای تربیت کودکان مفید باشد، باید از روی نظریهی هوش گاردنر برای طراحی برنامههای آموزشی و تربیتی استفاده کنیم. این برنامهها باید بر اساس نوع هوشی که دانشآموز دارد، طراحی شده و به او اجازه داده شود که به صورت بیشتری از نوع هوشی خودش استفاده کند.
به عنوان مثال، برای کودکانی که دارای هوش جسمی-حرکتی هستند،برنامههایی میتوان طراحی کرد که از فعالیتهای جسمانی مانند ورزش، بازیهای حرکتی، ورزشهای تیمی و غیره استفاده میکنند. به همین ترتیب، برای کودکانی که دارای هوش موسیقی هستند، برنامههای آموزشی و تربیتی میتوانند شامل درسهای موسیقی، نواختن ساز، خواندن موسیقی و غیره باشند.
به طور کلی، استفاده از نظریهی هوش گاردنر در برنامههای آموزشی و تربیتی به دانشآموزان کمک میکند تا به صورت کاملتر و همگنتری در مسیر یادگیری خود پیش بروند. با توجه به این نظریه، هر فرد دارای چند نوع هوش است و برای رشد و پیشرفت در یادگیری، باید بر اساس این نوع هوشی که دارد، آموزش و تربیت شود. این رویکرد به دانشآموزان کمک میکند تا اعتماد به نفس بیشتری به خود پیدا کنند و بهترین نتیجه را در مسیر یادگیری خود بگیرند.
بنابراین، برای ارتقای هوش کودکان، باید برنامههایی طراحی کرد که بر اساس نظریهی هوش گاردنر، برای هر کودک به صورت خاص و منحصر به فرد طراحی شده باشد. این برنامهها باید شامل فعالیتهای متنوعی باشند که مشابه نوع هوشی که کودک دارد، باشند. در نهایت، با اجرای برنامههای مناسب، کودکان میتوانند هوش خود را بهبود داده و به یادگیری بهتری دست یابند.
علاوه بر این، برای ارتقای هوش کودکان، باید از روشهایی استفاده کرد که به تشویق خلاقیت و تفکر خودآگاهی کودکان کمک میکنند. به عنوان مثال، استفاده از روشهای مسابقهای، کار گروهی، تحلیل مسئله و کاربرد عملی میتواند برای ارتقای هوش کودکان مفید باشد.
از طرفی، والدین و معلمان باید به نحو احسن ممکن با کودکان خود برخورد کنند و به انگیزش و اعتماد به نفس آنها توجه کنند. بهتر است کودکان را در فعالیتهای مورد علاقهشان تشویق کرده و به آنها اجازه داده شود که به صورت خودآگاه و با توجه به نوع هوشی که دارند، از دنیای اطرافشان یاد بگیرند.
در نهایت، هوش گاردنر میتواند به عنوان یک رویکرد موثر در طراحی برنامههای آموزشی و تربیتی برای کودکان مورد استفاده قرار گیرد. با استفاده از این رویکرد، کودکان میتوانند به صورت کاملتر و موثرتری در مسیر یادگیری خود پیش بروند و به هوش بیشتری دسترسی داشته باشند.
همچنین، استفاده از رویکرد هوش گاردنر در تربیت کودکان میتواند به والدین و معلمان کمک کند تا بهترین راهکارها را برای پشتیبانی از یادگیری کودکان پیدا کنند. این رویکرد به آنها کمک میکند تا بهتر بفهمند که کودکان با هوشهای مختلف، به چه نحوی به مواد آموزشی و تربیتی واکنش نشان میدهند و چگونه میتوانند بهترین روشهای آموزشی را برای هر کودک انتخاب کنند.
بنابراین، در کل، استفاده از رویکرد هوش گاردنر میتواند به تربیت کودکان کمک کند تا هوش خود را بهتر بشناسند و به صورت کاملتری در مسیر یادگیری خود پیشرفت کنند. بهتر است والدین و معلمان برای این کار از منابع و مطالب آموزشی موجود استفاده کنند و برای کودکان خود برنامههای آموزشی و تربیتی مناسبی طراحی کنند. با این روش، کودکان میتوانند بهترین نتیجه را در مسیر یادگیری خود بگیرند و به هوش بیشتری دسترسی داشته باشند.
در این مقاله دانستیم که تست هوش گاردنر چیست و برای اینکه بتوانیم نتایج حاصل از آن را بررسی کنیم، شرح دادیم که انواع هوش در تست گاردنر چیست و اگر پس از انجام این تست توسط یک روانشناس کودک حاذق به نتایج علمی آن دست پیدا کردید، بدانید که در چه زمینههایی باید استعدادها و موهبتهای الهی نهفته در وجودش را شکوفا سازید.
شما با انجام بازیها و فعالیتهای مرتبط با این انواع هوش میتوانید بهقرار گرفتن کودک دلبندتان در مسیری که در آن توانایی بیشتری دارد، کمک و راهنمایی کنید.